مقبره فردوسی مشهد

آرامگاه فردوسی، دربین عده ای که مشهد را تحت عنوان مقصد مسافرت خویش تعیین می نمایند، بسیار آشناست و ولی تحت عنوان یک کدام از جاذبه های جذاب مشهد، نیز موردپسند اکثری از گردشگران تور مشهد قرار می‌گیرد. فردوسی یکی‌از شاعران و وسیع ترین حماسه سرای فارسی میباشد که آرامگاه آن در 20 کیلومتری شمال شهر مشهد و در باغی با صفا، قراردارد.

آرامگاه فردوسی بوسیله هوشنگ سیحون، و مبتنی بر طرح گذشته که بوسیله حسین لرزاده درست شده بود، پباده سازی و مرمت شد. این ساختمان در سال 1313 و هم‌زمان با برگزاری دین های هزاره فردوسی بهره برداری شد. تاریخچه آرامگاه فردوسی: آرامگاه فردوسی در حین تاریخ با فراز و نشیب های بخش اعظمی یار شده‌است.

بعداز مرگ فردوسی، به جهت داشتن مذهب شیعه، اذن دفن اورا در هیچ گورستانی نمی دادند و به مجبور داخل گلشن خودش، در شهر تابران توس و مجاورت دروازه شرقی شهر رزان، به خاک سپرده شد. با این که هیچ بقعه و آرامگاهی برای قبر ایشان در حیث گرفته نشده بود، البته همچنان اهل یک محل دانش و وقار و آنها که اهل فرهنگ و تمدن و معرفت بودند، محرمانه به مزار این شعر سرا گسترده می زدند و ارادت خویش را نسبت به‌این شعر سرا نامی، ابراز می کردند. آرامگاه فردوسی بر طبق پیشگفتاری که در کتاب شاهنامه بایسنقری، که فقط ورژن از شاهنامه اساسی و سلامت ما‌نده در عالم میباشد، آمده که فردی به اسم ارسلان حاذب، که از سرداران مسعود غزنوی و از شیفتگان فردوسی بود، برای اولی توشه، یک آرامگاه بر فراز بقاع فردوسی تاسیس کرد.

این سازه در حدود 100 سال پابر جا بود به گونه ای که شواهدی در تاریخ نشان میدهد که در سال 510 هجری قمری این آرامگاه هنوز وجود داشت. طبق پژوهش ها صورت گرفته، به حیث میرسد که‌این سازه در سال های 548 ، 552، 553 هجری قمری و در هنگام یورش گروهی از ترکان غارتگر به اسم غز ها، و حتی در حین تهاجم ها لشکریان چنگیز و پسرش تولی خان به توس در سال های 617و 618 هجری قمری، همچنان سلامت باقیمانده بود.

البته بعداز سپری شد تعدادی سال و در سال های 638 تا 641 هجری و در طی حکمرانی گرگوز که یکی چهار حکمران و کارگزار امپراطوری مغول بود، بنای آرامگاه ویران گردیده و از مصالح آن برای ساخت‌و‌ساز قلعه ای در توس به کار گیری شد. باغی که امروزه بنای آرامگاه فردوسی در آن جای‌دارد، در حدود 6 هکتار میباشد که علاوه بر گلشن و آرامگاه، موزه و کتابخانه ای نیز در این شرکت وجود دارااست.

سازه آرامگاه فردوسی آرامگاه فردوسی به صورت بناهای پرسپولیس و بقعه کوروش در پاسارگاد، تاسیس شده است، این آرامگاه از سه نصیب درست شده که اولی نصیب آن میانی ترین نصیب میباشد و از سنگ مرمری به بعد ها یک در یک و نیم متر و حدود نیم متر طول درست شده میباشد، که در راءس و در سکوی مرمری قرار گرفته، نصیب دوم آن دربرگیرنده تالاری میباشد که به صورت مربع می‌باشد و سنگ آن از مال مرمر میباشد و باطن آن با کاشی تزیین گردیده و چهارتا ردیف بلند به دو راز ردیف عظیم در چهار کناره این سالن وجود دارااست که تصویر مردی بالدار در بالای ضلع جنوبی بنای اساسی، صورت گرفته که خصوصیت های بنای پرسپولیس را به خیال و خاطر میاورد.

سو‌مین نصیب آن محوطه پله‌پله پوشیده از سنگ مرمر میباشد که اتاقی روی آن قرار گرفته و تعداد متعددی از اشعار فردوسی بر روی دیوار حک شده‌است. گفته می شود حسین حجارباشی زنجانی، سنگتراشی و حجاری های سنگ سازه و قبر را انجام داده میباشد و سنگ نوشته های خط نستعلیق که از اشعار خویش فردوسی میباشد بوسیله طاهرزاده انجام یافته میباشد. این معماری بوسیله مهندس هوشنگ سیحون پباده سازی شده‌است. آرامگاه فردوسیموزه فردوسی: در قبلی در قسمت شمال غربی این گلشن، یک چایخانه سنتی به حجم 600 متر مربع وجود داشت که تحت عنوان استراحتگاه برای بازدیدکنندگان، در لحاظ گرفته گردیده بود، البته با کشف اثر ها باستانی در شهر قدیم توس و همینطور اهدای شی ءها تاریخی به وسیله اشخاص گوناگون، این چایخانه در سال 1361 به موزه تبدیل شد.

البته به جهت نداشتن تناسب فضای جانور با محتوای موزه، در سال 1384 مرحوم پزشک بهروز احمدی زیرنظر اداره مجموع موزه های سازمان به جا مانده فرهنگی، صنعت های دستی و توریسم، طرح دیگری را برای آن اجرا کرد.

آرامگاه فردوسیامروزه اشیایی که درین موزه وجود دارااست در چهار دسته و با معنی و مفهوم متعدد ارائه می‌گردد:

1. اثرها سنگی کشف گردیده از روزگار قبل از تاریخ که از دشت توس و حریم کشف رودکه دربرگیرنده اشکال قطعات سفال در عصر های اسلامی و قبل از اسلام میباشد، سکه های طلا جواهرات و نقره زمان اسلامی، دیگر اثر ها کشف گردیده از حفاری های شهر توس مانند تنگ ها، عطردان ها، پیه سوزها

2. اشیای رزمی و پهلوانی که نشان دهنده روحیه حماسی و پهلوانی مردمان این حوزه‌ بوده، مانند گونه های وسایل سوارکاری، سپر، گرز و تیرو کمان،کشف وسایل موسیقی، وجود اشکال کتاب ها و شاهنامه همانند اسکن شاهنامه دارای شهرت به فلورانس،نسخه برداری شاهنامه بایسنقری، شاهنامه 73 کیلو گرمی که بوسیله آقای عبدالرحیم جعفری موسس و صاحب و مالک انتشارات امیرکبیر اهدا شده‌است.

3. اشیای تشکیل شده در حین فردوسی و در قرن 4 و 5 هجری که دربرگیرنده اشکال ظروف سفالی لعاب دار و فارغ از لعاب و مفرغی می یاشد.

4. اشیای نفیس اهدایی مانند اشکال تابلوهای نگارگری از فیس فردوسی، اثر ها نگارگری مدرس علی رخسار که از مهم ترین شاگردان مدرس کمال الملک بوده میباشد. گونه های قالی‌کوچک، فرش و انوع هنرهای ظریفه کتابخانه فردوسی کتابخانه ای که در این شرکت جای دارد بیشتر کاربری تشریفاتی داشته و اتاق ضلع شرقی آن به سالن پذیرایی آرامگاه تخصیص داراست که فرش نفیسی با متراژ 37 متر مربع که در کارگاه صابر مشهد بافته گردیده، در کف اتاق مشاهده می شود.

در کنار اتاق پذیرایی کتابخانه ای با 9000 جلد وجود دارااست که به جهت محدودیت فضای ساختمان بعداز مرمت در سال 1346 فضایی دو طبقه به آن اضافه کردند. طبقه بالایی این موسسه به تالار مطالعه تخصیص داده گردیده بود و از طبقه زیرین تحت عنوان مخزن کتاب استعمال می‌شد.که با سپری شد برهه زمانی و ارتقا اشیای اهدایی این ساختمان تغییر تحول کاربری بخشید.

آرامگاه فردوسی در سال 1392 دکتر معالج اسلامی ندوشن و خانم شیرین بیاتی حدود 2400 جلد کتاب و آقای نوروفروغ نعمت الهی 3751 بدین کتابخانه اهدا کردند که موقعیت برای تولید یک کتابخانه ای با محوریت شخصیت حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه و حوزه‌ تاریخی فراهم شد. درین عصر، پیاله بازه ک ماه کلیه شی ها تاریخی موزه به موزه عظیم خراسان انتقال یافت و کتابخانه طوس هم‌زمان با 25 اردیبهشت 1393 در روز تکریم حکیم ابوالقاسم فردوسی بهره‌برداری شد.